पोषणयुक्त माटोबाट उत्पादन भएको वस्तु उपभोग गरेमा मानव शरीरलाई आइरन र जिङ्क क्याप्सुल आवश्यक नपर्ने कृषि विज्ञको भनाइ छ ।नाइट्रोजन, फस्फोरस, पोटास, सल्फर म्याग्नेसियम, बोरन, जिङ, आइरन, मलेडिनम, कपर क्लोरिनलगायत १६ थरीका रासायनिक तत्व मिसिएको माटोबाट उत्पादन गरिएको खाद्यान्न खानाले मानव शरीरलाई कृत्रिम आइरन र जिङ चक्की आवश्यक नपर्ने उनीहरुको विश्वास हो । मानिसलाई जस्तै माटोलाई पनि पोषण तत्व चाहिन्छ । तर उत्पादन बढाउने निहुँमा माटोलाई दोहनमात्र गर्दा माटो रोगी हँुदै गएको छ । रोग लागेको माटोबाट उत्पादन गरिएको वस्तु उपभोग गर्दै जाँदा कालान्तरमा मानिस आफैँ रोगी...

जैविक खेतीको प्रमाणीकरण भनेको के हो? जैविक (खेती) को प्रमाणीकरण भनेको जैविक प्रक्रियाबाट कृषिजन्य वस्तु वा खाद्य पदार्थ उत्पादन गर्ने उत्पादकलाई प्रमाणित गर्ने प्रक्रिया हो । जैविक प्रमाणीकरणले बिउ बिजनका आपूर्तिकर्ता, कृषक, खाद्यान्न प्रशोधन कर्ता, होटल तथा खुद्रा पसलहरूलाई प्रमाणित गर्दछ। प्रमाणीकरण कसले गर्छ? प्रमाणीकरणको काम देश अनुसार कि त सरकारले कि निजी संस्थाहरूले गर्छन् । नेपालमा भने थुप्रै निजी संघसंस्थाहरूले जैविक प्रमाणीकरणको काम गर्दछन्। जैविक प्रमाणीकरणका मापदण्डहरू के के हुन्? सामान्यतया निर्धारित मापदण्डहरूले प्रमाणीकरणलाई निर्देशित...

रासायनिक खेतीमा प्रयोग गरिने विभिन्न मल तथा विषादीका कारण दिन प्रतिदिन खेतीयोग्य भूमि मर्दै गएको छ भने यसैको कारण वातावरण दूषित हुनुको साथै मानव तथा संपूर्ण जीवजगतको स्वास्थ्यमा खतरनाक प्रभाव परिरहेकोछ ।कुनै दिन पृथ्वी माथि नै संकट नआउला भन्न सकिन्न।यसको प्रमुख कारणहरु मध्य रासायनिक खेती पनि एक हो।तसर्थ खेती पद्धतिमा परिवर्तन गरी प्राङ्गारिक खेतीको पद्धति अंगीकार गर्नु नितान्त आवश्यक हुन आएको छ। प्राङ्गारिक खेती जसलाई जैविक खेती,प्राकृतिक खेती भनिन्छ,मा रासायनिक मल,विषादी जस्ता उर्वरक तथा नियन्त्रक कुनै पदार्थ प्रयोग गरिंदैन। प्राङ्गारिक...

१. १ मिटर चौडाई, ६० सेमि उचाई, ५ मिटर लम्बाई (आफ्नो आवश्यकतानुसार जति पनि राख्न सकिन्छ) को पीट तयार गर्ने । भूईं ढलान गरेर प्लाष्टर पनिँग गर्ने, हल्का भिरालो बनाउने र होचो भाग तिर १/२ इन्चीको पाइप राख्ने। २. आफ्नो स्रोत अनुसार पीट जति पनि बनाउन सकिन्छ, माथिबाट घाम पानी बाट बंचाउन खर, पराल, एलिभेस्टर वा सिल्पालिन प्लाष्टिक सेटले छाउने, सकभर तातो रोक्ने छानो बनाउने । ३. गड्यौला राख्नु भन्दा पहिले १५-२० दिन खात लगाएर ताते पछि सेलाएको गोबरलाई प्रयोग गर्नु पर्दछ। तल घाँस परालको सोतर एक तह राख्ने, त्यसमाथि सेलाएको गोबरको तह राख्ने, सोतर राम्ररी भिजेको हुनु पर्छ । यसै गरी तह-तह...

परिचयः साधारणतया प्राङ्गारिक खेती भन्नाले रासायनिक मलखाद तथा विषादीको प्रयोग नगरी गरिने खेती बुझिन्छ । प्राङ्गारिक कृषि भन्नाले कृषि, वातावरण तथा मानव स्वास्थ्यमा नकारात्मक प्रभाव पार्ने मल, बीउ, विषादी, सामग्री, विधि तथा व्यवहारहरूको प्रयोग नगरीकन स्वस्थ, सभ्य र स्वच्छ तरिकाले संचालन गरिने कृषि उत्पादन प्रणाली बुझिन्छ । विशेषगरी प्राङ्गारिक खेतीमा कृत्रिम तरिकाबाट बनाइएका रासायनिक मलखाद, विषादी ( झारनाशक, कीटनाशक, रोगनाशक आदि), बिरुवाका वृद्धि वद्र्धक÷नियन्त्रक रसायनहरू (हर्मोनहरू), एन्टिबायोटिक, जैविक परिवर्तन गरी बनाइएका जीवहरू, रात्रि मल (मानिसको...